Η καθιερωμένη εξόρμηση της ΟΖΟΝ στο Σαρωνικό Κόλπο, στα πλαίσια της λειτουργίας του Παρατηρητήριου καταγραφής και διαχείρισης θαλάσσιας ρύπανσης, μας επιφύλασσε μια ευχάριστη έκπληξη.
Στα ανοιχτά της περιοχής Γαλαναίικα, βόρεια της Νέας Επιδαύρου, εμφανίστηκε μπροστά μας ομάδα πέντε δελφινιών. Τα δελφίνια κάνουν αρκετά συχνά την εμφάνισή τους στην περιοχή, καθώς τα ιχθυοτροφεία αποτελούν έναν πόλο έλξης γι αυτά, στην αναζήτηση της τροφής τους.
Πρόκειται για Ζωνοδέλφινα (Stenella coeruleoalba), το πιο πολυπληθές είδος στη Μεσόγειο και στο Αιγαίο πέλαγος – αλλά και μεταξύ των 4 ειδών που συναντώνται στις ελληνικές θάλασσες, μαζί με το Ρινοδέλφινο (Tursiops truncatus), το Σταχτοδέλφινο (Grampus griseus) και το Κοινό δελφίνι (Delphinus delphis). Ζει σε μεγάλα βάθη αλλά κοντά στις ακτές, έτσι συναντάμε συχνά ομάδες Ζωνοδέλφινων βόρεια των Σποράδων και νότια της Κρήτης, καθώς και στο νότιο και δυτικό Ιόνιο.
Η ονομασία τους προήλθε από τη λεπτή μαύρη γραμμή - ζώνη που ξεκινά από το μάτι τους και καταλήγει στην κοιλιά τους. Επίσης το σώμα τους παρουσιάζει ζωνωτές χρωματικές αλλαγές: η ράχη του είναι σκούρα γκρι - μπλε, με δύο «γλώσσες» του ίδιου χρώματος να καταλήγουν ως τα - περισσότερο ανοιχτόχρωμα - πλευρά του, ενώ είναι λευκό-ροζ στη κοιλιά.
Το σώμα τους είναι σχετικά λεπτό και είναι το μικρότερο υποείδος δελφινιών, με βάρος που κυμαίνεται από 90 έως 150 κιλά και μήκος 1,5 με 2 μέτρα (μέγιστο 2,5μ).
Το προσδόκιμο ζωής τους είναι τα 45 χρόνια, ενώ ενηλικιώνονται μεταξύ των 11 και 12 χρόνων. Φέρουν τα μικρά τους στη ζωή κάθε 3 περίπου χρόνια, αφού τα κυοφορήσουν για 12 μήνες.
Σχηματίζουν κοπάδια που κινούνται συνήθως με ταχύτητα 35 χλμ./ώρα, ενώ μπορούν να αναπτύξουν μέγιστη ταχύτητα 60 χλμ./ώρα. Συχνά αρέσκονται στα άλματα πάνω από την επιφάνεια του νερού και έπειτα καταδύονται για πέντε έως δέκα λεπτά.
Στις διατροφικές τους προτιμήσεις περιλαμβάνουν τα καλαμάρια αλλά και αφρόψαρα όπως ο γαύρος.
Δυστυχώς, σύμφωνα με το Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Ειδών Ζώων της Ελλάδας, το Ζωνοδέλφινο χαρακτηρίζεται ως είδος «Τρωτό», δηλαδή είδος που αντιμετωπίζει υψηλό κίνδυνο εξαφάνισης στο μεσοπρόθεσμο μέλλον. Οι κύριες απειλές που σχετίζονται με τον περιορισμό του πληθυσμού τους περιλαμβάνουν την αλιευτική δραστηριότητα (τυχαία εμπλοκή σε αλιευτικά εργαλεία ή ηθελημένη θανάτωση), αλλά και την υποβάθμιση των ενδιαιτημάτων (μείωση της τροφής τους - υπεραλίευση, μόλυνση των υδάτων από τεχνητές χημικές ενώσεις).
Ένας απομονωμένος πληθυσμός τους ζει στον Κορινθιακό Κόλπο, γεγονός παράδοξο καθώς τα Ζωνοδέλφινα αποτελούν ένα περισσότερο πελαγικό είδος. Στην ίδια περιοχή παρατηρείται το μοναδικό φαινόμενο της συνύπαρξης τριών ειδών δελφινιών - Ζωνοδέλφινων, Κοινών δελφινιών και Σταχτοδέλφινων.
Κύριος λόγος για αυτή την ιδιάζουσα αυτή συμπεριφορά φαίνεται να αποτελεί η μεγάλη μείωση του πληθυσμού των Ζωνοδέλφινων, η οποία τα αναγκάζει να καταφεύγουν σε έναν κλειστό Κόλπο - αλλά με μεγάλα βάθη (930 μ.), δημιουργώντας παράλληλα μικτά κοπάδια με τα υπόλοιπα είδη δελφινιών - ώστε να μπορέσουν να επιζήσουν και να προσεγγίσουν αποτελεσματικότερα την τροφή τους.
Η διασταύρωση των Ζωνοδέλφινων με Κοινά δελφίνια έχει ως αποτέλεσμα το σχηματισμό υβρίδιων δελφινιών με ενδιάμεσα χαρακτηριστικά, γεγονός που δεν έχει παρατηρηθεί πουθενά αλλού σε ολόκληρο τον κόσμο!